Over standaard scenario’s, PDRA’s en SORA methodiek voor Specific categorie drone-operators

Als je als operator niet voldoende kunt doen in de Open categorie (zwaardere drone, binnen zones etc.), dan kom je in de specifieke categorie terecht. Om in de Specific categorie te vliegen heb je dit nodig:

1.Operationeel handboek

De operator dient een door ILT goedgekeurd operationeel handboek te hebben als basis voor de vliegoperaties. Dit blijft dus zo. Voor operaties in de open categorie is er geen operationeel handboek nodig.

2. Exploitatievergunning met een SORA, PDRA, STS of LUC

Je kunt op vier manieren met een exploitatievergunning of Operational Authorisation (OA) in de Specific categorie vliegen. De Specific vergunning in Nederland is zogenaamd Generiek. Dat wil zeggen dat je een bepaalde operaties op alle vergelijkbare plaatsen en tijdstippen mag uitvoeren. Dat is in andere landen vaak niet zo. Daar is de vergunning Specifiek gericht op een aantal vluchten met bepaalde drones en mensen. Daarom is voor de meeste operators in Nederland manier 1 tot 3 voldoende om al het gewenste luchtwerk uit te voeren. Dit zijn de vier manieren:

1. Declaratie van een Standaard Scenario (STS) dat is gebaseerd op een SORA. (nog altijd niet mogelijk)
2. Declaratie van een Pre Defined Risk Assessment (PDRA) dat is gebaseerd op een SORA.
3. Met een SORA (Specific Operations Risk Assessment)
4. Met een Light UAS operator Certificate (LUC).

Manier 1: Standaard Scenario (STS) (nog niet mogelijk)

Het meest eenvoudig is om onder een standaardscenario (STS) te vliegen. De voorwaarden van deze al uitgeschreven operatie en risico-analyse dien je te accepteren. Door eenmalig een STS te declareren bij de ILT ontvang je een vergunning voor het type operatie dat in de STS staat beschreven. Helaas is dit nog altijd niet mogelijk.

Er zijn al wel twee STS’en beschreven en vrijgegeven door EASA. Voor beide STS’en heeft de operator een C5 of C6 gemarkeerde drone nodig die momenteel ook nog niet verkrijgbaar zijn.

Manier 2. Pre Defined Risk Assessment (PDRA)

Naast STS’en zijn er ook pre-defined risk assessments (PDRA). Deze worden en zijn ontwikkeld voor operaties die veel operators zullen uitvoeren en met relatief eenvoudige mitigerende maatregelen. De luchtvaartautoriteit in Nederland stelt soms ook een PDRA op. Anderen komen vanuit EASA.

Het verschil met een STS is dat deze eerste meer in detail uitgewerkt en beperkter in reikwijdte en mogelijkheden. Een PDRA is meer algemeen van aard en heeft alleen betrekking op veiligheidsrisico’s. Verder is het grote verschil dat Nationale STS’en niet worden toegestaan (alleen Europees beschikbaar) en PDRA’s straks wel.

De PDRA leg je ook bij ILT voor ter goedkeuring als je deze zelf wilt ontwikkelen. Inmiddels heeft Europa vier PDRA’s ontwikkeld voor zowel BVLOS als VLOS operaties, waarbij PDRA-S01 een aanvulling geeft op STS1 waarbij het mogelijk is om te vliegen zonder Cx markering. Deze is aan te vragen via Droneconsultancy. Een belangrijke restrictie daarbij is de maximale vliegsnelheid van 5 m/s. Wil je die restricties niet, dan heb je een SORA nodig.

Manier 3: Specific Operations Risk Assessment (SORA)

De basis van een STS én PDRA is de SORA risicoanalyse. Een SORA schrijven is maatwerk. Je kunt dat zelf doen, of met ondersteuning van een adviseur. Er komt veel bij kijken: je voert de assessment uit en levert al het benodigde bewijsmateriaal aan dat varieert van drone-informatie, risico-analyses, testvluchten, trainingssyllabi en een Operationeel Handboek.

Met een in Nederland goedgekeurde SORA kun je in andere EU landen opereren. Wel zegt de regelgeving dat je mitigerende maatregelen aan moet passen voor het lokale luchtruim, terrein, bevolkte gebied en klimaat. Deze revisie dien je in bij de ILT in en deze wordt dan door de luchtvaartautoriteit van het betreffende land gekeurd.

Meer weten over het uitvoeren van een SORA? Lees het artikel.

Manier 4: Light Operator UAS Certificate (LUC)

Voer je zeer speciale operaties uit en ben je afhankelijk van SORA’s om deze te kunnen uitvoeren, dan is het interessant om een Light UAS operator Certificate te verkrijgen. Onder deze vergunning:

1. kun je eigen SORA’s voorafgoedkeuren, waarbij ILT achteraf controleert.
2. hoef je geen verplichte exploitatieverklaring en exploitatievergunning aan te vragen voor een STS.

Om voor een LUC in aanmerking te komen dient de operator te voldoen aan aanvullende eisen waarbij het er vooral om draait dat je een bepaald volwassenheidsniveau kunt aantonen. Dit proces lijkt meer op een certificeringsproces waarbij samen met de ILT wordt toegewerkt naar een grotere volwassenheid waar de LUC de resultante van is. Reken op ca. 2 jaar doorlooptijd en een zwaardere organisatorische ballast.

Een LUC is vooral interessant voor bedrijven die in Europa veel verschillende operaties willen vliegen. De vergunning in Nederland is zo generiek dat de meeste operators vrijwel alles kunnen vliegen wat nodig is. Dat is in andere landen niet altijd zo geregeld.

Meer lezen?

Meer informatie is onder andere beschikbaar bij EASA: Easy Access Rules Unmanned Aircraft en op de website van ILT. Aanpassingen in aanvullende verordeningen (zoals EU 2020/639 en EU 2020/746) zijn van toepassing.

Foto bovenaan dit artikel is van Dronepoint uit Zeist.